Rozwój mowy pięciolatka przypada również na etap swoistej mowy dziecięcej, trwające od trzeciego do siódmego roku życia.

Charakterystyczne jest to, że u dzieci w wieku przedszkolnym dostrzega się rozbudowaną aktywność ruchową, wzrost zainteresowania światem, zjawiskami przyrodniczymi, a w ślad za tym niekończące się ciągi pytań (o nazwę, przyczynę, skutek).

To również czas kiedy intensywnie bogaci się zasób słów. Dzieci powtarzają słowa, które podsłuchają u dorosłych (stąd warto zwracać uwagę na ich dobór). Ponadto nadal kształtuje się umiejętność odmiany wyrazów. Normą na tym etapie jest zniekształcanie, tworzenie nowych lub nieznajomość niektórych słów. W wypowiedziach trafiają się także uproszczenia grup spółgłoskowych (np. zamiast pierwszy dziecko mówi pierszy, zamiast królewski mówi króleski).

Wypowiedzi dzieci pięcioletnich przyjmują formę realizacji wielozdaniowej.

• Dziecko chętnie opowiada o przebiegu jakiegoś wydarzenia, relacjonuje obejrzaną bajkę, przewiduje fakty, które jego zdaniem mogą zaistnieć.

• W swoich wypowiedziach uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo-skutkowe.

• Pytane o znaczenie słów potrafi je wyjaśnić.

• Potrafi opisywać przedmioty podając ich charakterystyczne cechy oraz możliwości zastosowania.

Powoli zanikają nieprawidłowości gramatyczne. Doskonali się wymowa. Dziecko zaczyna wymawiać głoskę r. Czasem można zaobserwować zjawisko hiperpoprawności. Oznacza to, że dziecko wymawia głoskę r wszędzie. Zdarza się, że zastępuje l, twardym r. Szczególnie w wyrazach, gdzie są obydwa dźwięki np. zamiast lustro mówi rustro. Wymowa ta ustępuje samoistnie.

Uwaga!

Większość pięciolatków realizuje już poprawnie głoskę r, ale jej brak jest jeszcze normą. Może być zastępowana głoską l. Należy pamiętać, że głoska r jest jedną z trudniejszych głosek do opanowania i dlatego często pojawia się jako ostatnia.

Pięciolatek powinien już wymawiać głoski szumiące: sz, cz, dż, ż. W potocznej, swobodnej rozmowie, może jednak jeszcze zastępować je głoskami s, c, dz, z.

Przysłuchujmy się wymowie naszych dzieci. Jeśli wcześnie zauważymy jakieś nieprawidłowości w mówieniu i rozpoczniemy ich korekcję, to efekty pracy logopedycznej będą łatwiejsze do uzyskania i pojawią się szybciej.

Co może zaniepokoić w mowie 5-latka?

• brak głosek szumiących: sz, cz, ż, dż,
• zamiana w wyrazach głosek syczących: s, c, z, dz na szumiące: sz, cz, ż, dż (zamiast sanki mówi szanki, zamiast cena mówi czena itp.),
• zamiana głosek dźwięcznych na bezdźwięczne np. g na k, d na t, b na p, w na f, z na s, ż na sz (zamiast góra mówi kóra, zamiast bąk mówi pąk itp.),

• wysuwanie języka podczas mówienia głosek s, c, z, dz.

Pamiętajmy!

Rozwój mowy dziecka postępuje równolegle z jego rozwojem fizycznym i umysłowym, z rozwojem sprawności narządów artykulacyjnych. Narządy artykulacyjne poddawane są treningowi od pierwszych lat życia – ćwiczeniom usprawniającym w toku czynności fizjologicznych, takich jak ssanie, połykanie, żucie. Często w praktyce logopedycznej należy dodatkowo usprawnić narządy mowy, by pomóc dziecku w przezwyciężaniu trudności artykulacyjnych.

W przypadku wątpliwości związanych z rozwojem mowy  u Państwa dzieci zapraszam na bezpłatne konsultacje e-mail pod adresem: [email protected] lub poprzez formularz kontaktowy na stronie www.szaja.pl .