Język to narząd pełniący istotną funkcję podczas takich procesów jak oddychanie, połykanie oraz mówienie. Wszystkie te czynności wymagają prawidłowej pozycji języka, czyli jego pionizacji.

Pamiętajmy, że język to mięsień. Dlatego każda nieprawidłowość w jego funkcjonowaniu może być wyćwiczona. Ważna jest systematyczna, codzienna praca. 

Co to znaczy pionizować język?

To umiejętność unoszenia czubka języka do wałka dziąsłowego, tuż za górnymi siekaczami.  Gdybym miała to zobrazować, to ułożenie języka przypomina wówczas kształtem kobrę. Pozycję tę  możemy zaobserwować u siebie podczas spoczynku języka. Wystarczy zamknąć buzię i trochę się skupić. Czujemy, że język delikatnie przyssany jest do punktu za zębami.

Trzymanie języka na wałku dziąsłowym, powoduje automatyczne zamknięcie ust i oddychanie nosem. Ponadto ułatwia odruchowe połykanie śliny w prawidłowy sposób. Przy dojrzałym połykaniu język przesuwa pokarm lub płyn (w tym ślinę) po podniebieniem górnym, w stronę przełyku. Mamy wtedy pewność, że nic nie wyleci nam z buzi.

Przełknij ślinę i zaobserwuj, jak zachowuje się  twój język.

Kiedy zaczyna się proces pionizacji języka?

Pionizacja języka zaczyna się od momentu spożywania przez dziecko innych pokarmów niż mleko z piersi czy butelki. Bardzo ważne jest, by w taki naturalny sposób mogło trenować jak najczęściej. Jeżeli nie ma już takiej potrzeby, nie rozdrabniajmy maluchowi pokarmu.

Pionizacja języka a mowa.

Temat pionizacji języka bardzo często pojawia się w pracy logopedy. Bez tej sprawności mowa może być znacznie opóźniona, niewyraźna, ale również nieprawidłowa. Wiele dźwięków wymaga sprawnego unoszenia języka. Bez tego po prostu ich nie wypowiemy. Są to np.: sz, cz, ż, dż, dz, dź, l, r, n, t, d.

Wypowiedz słowa: Ala, Ola i zauważ, jak czubek języka unosi się do góry.

Co powoduje złą pionizację języka?

1. Długotrwałe oddychanie przez usta.

W trakcie oddychania przez usta, język leży leniwie na dnie jamy ustnej lub z niej „wypada”, co osłabia jego napięcie mięśniowe. Nie przyjmuje więc naturalnej pozycji spoczynkowej z czubkiem uniesionym do góry, którą obserwujemy podczas oddychania przez nos. Ta druga pozycja naturalnie wzmacnia mięśnie języka, ale również mięśnie okrężne ust.

Więcej o prawidłowym oddychaniu można przeczytać tutaj: http://www.szaja.pl/prawidlowe-oddychanie-a-rozwoj-mowy/

2. Słabe napięcie mięśniowe twarzy.

Obniżone napięcie w obrębie jamy ustnej niesie ze sobą szereg konsekwencji – otwarta buzia, uchylone usta, oddychanie ustami, nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka. To prosta droga do problemów zdrowotnych, logopedycznych i ortodontycznych.

3. Zbyt długie ssanie smoczka.

Długotrwałe ssanie smoczka uniemożliwia naturalne napinanie mięśni języka i ćwiczenia unoszenia czubka języka do góry. Smoczek ogranicza jego ruchy.

4. Skrócone wędzidełko.

Wędzidełko podjęzykowe, jak sama nazwa wskazuje, to  fałd, który znajduje się pod językiem. Jest widoczny przy jego unoszeniu. Uniemożliwia swobodny ruch języka w jamie ustnej, w tym również  pionizację. Pamiętajmy, że prawidłowo rozwinięte wędzidełko pozwala na dotarcie językiem we wszystkie zakątki jamy ustnej.

Sygnały mogące świadczyć o problemie z wędzidełkiem:

• trudności ze ssaniem piersi, ze złapaniem brodawki,
• ograniczone ruchy języka w jamie ustnej,
• problemy z połykaniem, wypadanie jedzenia z buzi,
• nadmierne ślinienie się,
• czubek wysuniętego języka kształtem przypomina serduszko,
• trudności z wypowiadaniem głosek, wymagających pionizacji języka, np. zamiast Ala mówi Aja.

Obojętnie na jakim etapie odkryjemy przykrótkie wędzidełko, jeżeli obniża jakość życia dziecka, warto je podciąć. Jest to szybki, nieinwazyjny zabieg, wykonywany po konsultacji z laryngologiem.

Ćwiczenia usprawniające pracę języka już wkrótce.

W przypadku wątpliwości związanych z rozwojem mowy  u Państwa dzieci zapraszam na bezpłatne konsultacje e-mail pod adresem: [email protected] lub poprzez formularz kontaktowy na stronie www.szaja.pl .